عبدالرضا راشد معاون توسعه روابط و مطالعات منطقه‌ای و بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به مناسبت سالگرد سی سالگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دهم تیرماه؛ روز دیپلماسی فرهنگی در یادداشتی که در روزنامه ایران منتشر شده است، نوشت: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، قرارگاه فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی نظام جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به شمار می‌­آید. این سازمان که در سال 1375 برای تجمیع فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی تاسیس شد از طریق نمایندگی‌­های فرهنگی خود در خارج کشور (حدود 60 نمایندگی فرهنگی) برنامه­‌های متعددی برای تصویر سازی صحیح از ایران و با هدف اثرگذاری بر مخاطبان خود انجام می­‌دهد. 

برگزاری سمینارهای علمی برای مخاطبان دانشگاهی، انتشار کتب و مجلات متعدد، برگزاری هفته­‌های فرهنگی، نمایشگاه و کارگاه­‌های آموزشی، آموزش زبان فارسی، اعطاء فرصت­‌های مطالعاتی، برگزاری اردوهای آموزشی، امضای تفاهم نامه همکاری با سازمان‌­های همتای خارجی برای اجرای برنامه‌­های مشترک فرهنگی، میزگردهای علمی و گفت‌وگوهای دینی در قالب برنامه مبادلات فرهنگی امضا شده با کشورها تنها بخش کوچکی از فعالیت­‌هایی است که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی توسط مراکز ستادی خود و از طریق نمایندگی­‌های فرهنگی اجرا می‌کند.

دستگاه دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، سیاست خود را در خارج از کشور بر اساس اصل احترام متقابل و تعامل مؤثر و سازنده قرار داده و تلاش می‌­کند تا انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، دستاوردهای آن و آموزه‌­های اسلام ناب محمدی را به جهانیان معرفی کند. فرهنگ و تمدن ایران اسلامی که سهم عمده‌ای در شکوفایی فرهنگ جهانی داشت قابلیت این را دارد که همگرایی ملت­های منطقه را در زمینه­های فرهنگی افزایش دهد. 

دستگاه دیپلماسی فرهنگی ایران تلاش می‌­کند تا ضمن زدودن هراسی که دشمنان ایران از انقلاب اسلامی در جهان ایجاد می‌کنند، تصویری صحیح از فرهنگ ایران و دستاوردهای انقلاب اسلامی در خارج از کشور بسازد. دل­‌های حق جویان جهان پذیرا و آماده دریافت پیام‌های معنوی و نداهای صلح و دوستی و برادری جمهوری اسلامی ایران است.

قدرت نرم ایران ناشی از حقانیت پیام معنوی و اهداف آرمانی انقلاب اسلامی است که دل‌­های ملت­‌های جهان از شرق تا غرب تشنه آن است. قلمروی فرهنگ و تمدن ایران بسیار فراتر از مرزهای جغرافیایی امروز است. مرزهای ایران فرهنگی روزگاری از کناره­‌های مدیترانه در غرب تا مرزهای غربی چین در شرق امتداد داشت. تأکید بر پیوستگی­‌های فرهنگی و ریشه‌­های مشترک تاریخی در منطقه و بازتولید همبستگی­‌های معنوی ملت‌­ها در چاچوب همزیستی مسالمت آمیز در زمره اهداف فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه است. 

همچنین پیام‌­های معنوی و استقلال طلبانه مبتنی بر کرامات انسانی علاقه مندان خود را نه تنها در میان مسلمانان منطقه بلکه در میان ملت­‌های حق جوی جهان دارد. اندیشه‌های عالمانه حضرت امام خمینی^(ره) و مقام معظم رهبری^{(مد ظله العالی)} علاقه مندان زیادی را در جهان دارد و ما در هر جایی که حضور می‌­یابیم با این بازخوردها و علاقه مندی­‌ها مواجه هستیم. 

در یک جمله پشتوانه‌­های دیپلماسی فرهنگی ایران که بر روی پیام‌­های انسان دوستانه و صلح آمیز برای تمام ابنای بشر استوار شده جاذبه و قدرت فراوانی دارد و این ثروتی است که از آموزه‌های اسلام ناب محمدی^(ص) و فرهنگ و تمدن شکوفای ایران اسلامی نشأت گرفته است. از این روست که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معرفی و شناساندن تمدن نوین اسلامی – ایرانی را وجهة همت خود قرار داده است.

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی فعالیت­‌های فرهنگی خود را بر چهار اصل اساسی قرار داده است. این اصول در راستای تحقق اهداف دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بکار گرفته می‌­شود. بر این اساس اولین قدم در فعالیت‌­های فرهنگی، شناخت کشورها براساس مقتضیات فرهنگی- اجتماعی آنهاست. شناسایی ذائقه مخاطبان، مهم ترین بخش آغاز هر فعالیت فرهنگی است. تا شناختی از اوضاع و شرایط کشورها و نیاز فرهنگی مخاطبان حاصل نشود نمی‌توان به اهداف در نظر گرفته شده دست یافت.

دومین اصل، تصویر سازی صحیح از ایران اسلامی و انقلاب اسلامی است. پس از شناخت فرهنگی منطقه است که می­توان تصویر درستی مبتنی بر واقعیت‌­های جمهوری اسلامی ایران به ملت­‌ها ارائه داد و تبلیغات منفی و مسموم دشمنان ایران و اسلام را نقش بر آب کرد. تعامل مؤثر و سازنده در عرصه فرهنگی با کشورها در چارچوب منافع ملی طرفین و براساس اصل برابری و احترام متقابل سومین اصل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است. پس از اجرای صحیح این سه اصل است که می‌­توان به مرحله تأثیرگذاری ورود کرد و این در واقع همان قابلیت قدرت نرم است که به دنبال متقاعد کردن و ایجاد نگرش مثبت و جاذبه دل‌­ها است. این راهبرد از نمایندگی‌­های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به عنوان صف تا مراکز پشتیبانی کننده داخلی به عنوان ستاد عملیاتی دنبال می‌­شود. در مجموع قابلیت و توان فرهنگی ایران اسلامی این پتانسیل را دارد که با اتکا به پشتوانه­‌های استوار تمدنی با قدرت پیش رود، به ویژه آنکه انقلاب اسلامی ایران از ماهیت فرهنگی به عنوان بن مایه قدرت نرم برخوردار است.

نکته آخر این است که امسال از سوی مقام معظم رهبری، سال «سرمایه گذاری برای تولید» نامگذاری شده است. باید بگویم که این موضوع، فرصتی است تا ارجحیت و برتری فرهنگ بر اقتصاد که از پایه های اصلی انقلاب اسلامی ایران به شمار می رود، نمایان شود. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، با تمرکز بر صادرات محصولات فرهنگی و صنایع خلاق، تلاش خواهد کرد که قدرت فرهنگی ما را بیشتر به جهانیان نشان دهد و از آن سو، جذابیت های سرمایه گذاری در کشور را به بهترین شکل ممکن برای دیگران نمایان سازد.